Bakırdan Sonra. Murgul.

 

Kilometrelerce uzanan vadi boyunca ot bile kalmamıştı. Köylülerin içinden geçmeye korkardık dedikleri ormanlar yok olmuş geride ise sadece toprak kalmıştı; su tutmayan, ot barındırmayan ve rengi farklı. Yaşlı adam anlatıyordu. Fabrika faaliyete geçtiğinde bir duman yürümüştü dağlara doğru. Onların bildikleri dumana hiç benzemiyen. Önce ağaçların dorukları kurumuştu. Toprak çırılçıplak ortaya çıkmış, her şey yok olup gitmişti. Renkler değişmişti. Yeşil yoktu, mavi yoktu. İçinde alabalıkların oynaştığı derenin rengi bile gri olmuştu. Eskiden dağlardan esen yeller ıhlamur, orman gülü  ve kestane kokardı. Orman havası gitmiş, yerine gelense boğazlarını yakıyordu. Yağmur suyu bile değişmişti. Eskiden ıslanmaktan zevk alırlardı. Yeni yağmurlarsa elbiselerini deliyordu.

Artvinin Murgul ilçesinde 1950 yılında faaliyete geçip 1986 yılına kadar çalışan, bu süre içerisinde atmosfere sürekli olarak sülfirik asit veren bakır işleme tesisi bütün bunların sebebi idi.

2006 yılı Mayısında Murgul'a gitmiştim. Aradan 20 yılda toprak yeniden bitki barındırmaya başlamıştı.
 

 

 Sahayı en son Orman gülleri terk etmişti. İlk gelenlerde onlardı..

Kayın, gürgen, Ladin ve Karaağaç ta gelebilecek mi idi acaba. İlçenin içinden geçen dere ise hala gri akıyor. O bir Karadeniz deresi ama gri akıyor.


 

Görüştüğüm bir yetkili “Gelecek sene atıklarımızı bu dereye atamayız. Borçka barajı devreye girecek.Barajın arkasındaki gölün rengini bozar. Yoğun tepki alırız. Hem sonra atıklarımızı atacak yerimiz var. Oraya boşaltacağız, orası bize 30 yıl yeter. Barajın bitmesini bekliyoruz.” demişti. Neden şimdi yapmazdı ki. Madem 30 yıl yeterdi niye 30 yıl önce oraya depolamaya başlamamışlardı ki. Öncekilerde benzer mantıkla gökyüzüne asit salmıştılar.

 Söyledikleri hep aynı idi. Biz yaparız.

 Bu gün 19 Mayıs  2006 Gençlik ve Spor bayramı törenleri yapılıyor. Gri akan derenin kenarındayım. Karşı kıyıdaki duvarın arkasında bulunan futbol sahasını çevreleyen tel kafesin üzerinde Türk bayrakları var. Tribünler dolmuş, protokol yerini almıştı. Öğrenciler ise marş söylüyorlardı.



 

Bu gök deniz nerede var,

Nerede bu dağlar taşlar. 

Bu ağaçlar güzel kuşlar, 

Yürüyelim arkadaşlar....
.

.
Mayıs-2006
Murgul